Wszechobecna w naszym otoczeniu wilgoć stanowi poważne zagrożenie dla trwałości budynków. Ściany, fundamenty i dachy są prawie zawsze narażone na działanie wody z zewnątrz i od wewnątrz.

Od wewnątrz działa na ściany budynku wilgoć w postaci pary wodnej, powstająca w wyniku codziennych czynności: prania, mycia, oddychania, zmywania czy sytuacji wyjątkowych, jak zalanie czy awaria instalacji. Deszcz, śnieg, mgła oddziałują na budynek od zewnątrz. Na fundamenty oddziałują dodatkowo wody gruntowe, które również mogą powodować zawilgocenie murów.

Dodatkowym problemem w naszych warunkach klimatycznych jest zamarzanie i rozmarzanie wody wewnątrz murów.W zasadzie działanie wody nie jest niczym niezwykłym i są na nie narażone wszystkie budynki o każdej porze roku. Jednak nie zawsze obserwujemy negatywne skutki tego efektu. Jeśli budynek jest odpowiednio zabezpieczony, nie pojawią się problemy z zawilgoceniem murów.

Na zawilgocenie murów narażone są nie tylko budynki stare, zabytkowe, ale również nowopowstające. Skąd bierze się wilgoć w murze czy na posadzce w piwnicy?

Powodów może być dużo. Zanim przystąpimy do walki z wilgocią dobrze jest odszukać przyczynę.
Woda w murach może powodować nie tylko ich uszkodzenie, ale wpływać na stan zdrowia jego mieszkańców. Sole zawarte w przegrodach budowlanych w wyniku migracji wilgoci są niebezpieczne dla samego muru, mogą powodować ich rozpad. Są również nieestetyczne dla oka.

Mokre ściany to doskonałe warunki również do rozwoju grzybów i pleśni. Do tego dochodzą duże straty energii. Tam gdzie żyją i pracują ludzie, ściany i piwnice muszą być suche i szczelne.

Poza usterkami domowych instalacji wodnych i nieszczelnymi dachami, zawilgocenie może być spowodowane przez różne zjawiska.

Najczęstsze z nich to:

1. Obciążenie wodą deszczową i rozbryzgową
Wilgoć wnika w mur wskutek braku lub wadliwego działania uszczelnienia cokołu.

2. Wilgoć higroskopijna
Sole znajdujące się w ścianie posiadają właściwość pobierania wilgoci z powietrza oraz otoczenia i odkładania jej w materiale budowlanym (higroskopijność).

3. Kondensacja
Na zimnych powierzchniach, które powstają w wyniku istnienia mostków termicznych w ścianie, para wodna kondensuje stając się wodą w stanie ciekłym.

4. Wilgoć wnikająca od zewnątrz
Wilgoć wnika w mur i/lub płytę posadzkową wskutek braku lub wadliwego działania zewnętrznej izolacji przeciwwodnej.

5. Wilgoć podciągana kapilarnie
Wilgoć wnika w mur wskutek braku lub wadliwego działania poziomej izolacji przeciwwilgociowej i/lub hydroizolacji zewnętrznej a następnie podnosi się kapilarnie.

Szkodliwe sole

Wraz z wnikającą wodą dostają się także do muru rozpuszczone w niej sole szkodliwe dla budowli.
Również reakcje chemiczne (kwaśne spaliny + spoiwo = sól) mogą tworzyć sole w materiale budowlanym. Mokre przegrody transportują wodę z solami w zewnętrzne strefy muru. Tam woda odparowuje a sole pozostają tworząc charakterystyczne nieatrakcyjne wykwity. W wyniku tego stale powtarzającego się procesu wzrasta stężenie soli a przez to higroskopijność, a więc także wchłanianie wody z otoczenia.

To wykwit solny czy grzyb?

Wykwit solny niezwykle łatwo pomylić z grzybem. Jak się nie pomylić? Aby odróżnić zasolenie ścian od zagrzybienia wystarczy zeskrobać trochę nalotu ze ściany i zalać go wodą o temperaturze około 20°C. Jeżeli się całkowicie rozpuści jest pewne, że mamy do czynienia z solą.
Zasolenia powstają w wyniku wydostawania się na powierzchnię ściany rozpuszczonych w wodzie soli zawartych w zaprawie i cegle. Woda obecna w roztworze soli odparowuje, a na powierzchni ściany zostają nieładne efekty. Przybierają one barwę od śnieżnobiałej, poprzez pomarańczową, czerwoną aż po ciemnoszarą. Często są to kolorowe naloty lub krystaliczne narośli na ścianie.
Sól krystalizująca się na powierzchni ściany niestety nie jest łatwa do usunięcia. Naloty będą powracać tak długo, jak długo ściana będzie wilgotna.

Skąd biorą się niebezpieczne sole w murze?

• siarczany np. z gipsu,
• chlorki np. z soli rozmrażającej,
• azotany np. z mocznika.

Jakie uszkodzenia mogą spowodować?

• Mechaniczne uszkodzenia w wyniku krystalizacji i odkładania się wody (hydratacja).
• Mechaniczne uszkodzenia w wyniku zamarzania i rozmarzania wody w przegrodzie.
• Podwyższenie wilgotności muru i płyty posadzkowej.